Gember en kurkuma: de meest veelzijdige supplementen.

In de smakelijke Aziatische keuken is er vrijwel geen gerecht dat zonder tenminste één van deze smaakmakers gemaakt wordt: gember en kurkuma.

Deze wortelstokken - want dat zijn het - hebben nóg een groot voordeel: ze zijn enorm gezond. Omdat we in Nederland nu eenmaal niet iedere dag Aziatisch koken (met verse ingrediënten), kun je gember en kurkuma ook als supplement gebruiken, bijvoorbeeld in vloeibare vorm of in capsules. Of in een thee. Heb je ook nog iets aan de smaak!

Gember en kurkuma: waarom zijn ze goed voor je?

Gember en kurkuma zijn twee van de meest uitgebreid bestudeerde ingrediënten in de kruidengeneeskunde.

De wortelstok gember (Zingiber officinale) bevat de actieve bestanddelen gingerol, shogaol en zerumbone, terwijl kurkuma (Curcuma longa) drie actieve hoofdcurcuminoïden bevat, namelijk curcumine, demethoxycurcumine en bisdemethoxycurcumine.

Gember komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië en wordt al eeuwenlang gebruikt als een natuurlijke remedie en om de gezondheid te ondersteunen.
De geneeskrachtige eigenschappen zijn vooral te danken aan de aanwezigheid van fenolische verbindingen, waaronder gingerol, een chemische stof die krachtige eigenschappen zou bezitten.
Gember kun je drinken, in de vorm van vers gembersap. Ook kun je denken aan gember supplementen, zoals capsules. Ook vind je het in thee, samen met andere gezonde kruiden

Kurkuma, ook bekend als Curcuma longa, behoort tot dezelfde plantenfamilie en wordt vaak gebruikt als specerij in de Indiase keuken.
Het bevat de chemische verbinding curcumine, waarvan is aangetoond dat goed is voor de gezondheid.
Je kunt kurkuma vers gebruiken of gedroogd, als poeder. Of denk eens aan een thee, die niet alleen gezond is maar ook hartstikke lekker. Ook kun je kurkuma in capsules nemen, of als vers kurkumasap.

Zowel gember als kurkuma kunnen vers, gedroogd of gemalen worden geconsumeerd. Ze zijn ook verkrijgbaar in supplementvorm. Doordat de concentratie van de werkzame stoffen in supplementen groter is en de biologische opneembaarheid is vergroot, heb je in feite het meest aan supplementen.

Waarom is gember goed voor je?

Gember wordt al eeuwenlang gebruikt voor zijn gezondheidsvoordelen.

Gember:

  • ondersteunt het immuunsysteem*
  • Is goed voor een normale maag- en darmfunctie*
  • Is goed voor hart en bloedvaten*
  • Is goed voor behoud van soepele gewrichten*
  • Kan bijdragen aan energie en vitaliteit*
  • Draagt bij aan gezonde spieren*
  • Ondersteunt de normale functie van de luchtwegen*
  • Helpt voor een comfortabel gevoel tijdens het reizen*
* Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie.

Medische werking van gember

Er is al erg veel onderzoek gedaan naar de eventuele medische werking van gember. Hieronder hebben we wat berichten hierover bij elkaar gezet.

Darmkanker

Ook is er onderzoek gedaan dat heeft uitgewezen dat gember de vorming van tumoren kan helpen voorkomen. Onderzoek van de University of Michigan laat zien dat bepaalde bestanddelen die in gember zitten wellicht een rol spelen in de preventie van darmkanker. De eerste onderzoeksresultaten zijn gunstig. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of het daadwerkelijk zo is. Daarbij bracht het slikken van een gembersupplement een aantal bijwerkingen met zich mee zoals winderigheid, brandend maagzuur en maagklachten.

Diabetes

Daarnaast lijkt gember effectief te zijn bij diabetes. Australische wetenschappers van de University of Sydney ontdekten namelijk dat gember de bloedglucose onder controle houdt. De wortelknol blijkt in staat om onafhankelijk van insuline de glucose opname in de spiercellen te verhogen. Ook hier moet eerst nog verder onderzoek naar worden gedaan.

Griep

Waar gember zeker tegen helpt, is bij misselijkheid en bij griep. Gember wordt vaak gebruikt om deze klachten te verzachten. Voeg vers geraspte gember toe aan ander voedsel, neem een glas gemberthee of een gembershot.

Migraine

Dat gember bij migraine helpt, is ook uit onderzoek gebleken. Sumatriptan, een medicijn tegen migraine, werd vergeleken met een achtste van een theelepel gemberpoeder. Wat bleek: de gember werkt net zo goed en net zo snel als het medicijn. Daarbij had twintig procent bij het medicijn last van bijwerkingen als hartkloppingen, duizeligheid en brandend maagzuur, terwijl er bij het gemberpoeder maar een op de vijfentwintig mensen aangaf wat last van hun maag te hebben. Geen verkeerde uitkomst, al is het maar omdat een achtste van een theelepel veel goedkoper is dan het medicijn.

Menstruatieklachten

Ook bij menstruatiepijn lijkt gember te kunnen helpen. Bij een onderzoek kregen vrouwen tijdens de eerste drie dagen van hun menstruatie driemaal een vierde van een theelepel gemberpoeder toegediend. Op een schaal van 1 tot 10, verlaagde de pijn van deze groep van zeven naar vijf, terwijl de groep die een placebo toegediend kreeg geen verandering merkte. Zelfs bij een achtste van een theelepel gemberpoeder verlaagde de pijn van acht naar zes. Uiteindelijk werd gemberpoeder vergeleken met ibuprofen en jawel: de gember werkte net zo goed.

Bij het kopen van verse gember moet je er op letten dat de knollen stevig zijn en niet uitgedroogd. Als er uitlopers aan de knollen zitten, is dat geen probleem. Die kun je gebruiken, wel is de smaak minder sterk. Verse gember kun je zo'n twee tot drie weken in een open plastic zakje in de groentela van je koelkast bewaren. Gekonfijte gember en gemberpoeder kun je maandenlang bewaren.

Het gebruik van gember als smaakmaker past in een gezonde voeding. Verse gember (gemberwortel), gemberthee, gemberpoeder en gember ingelegd in azijn staan allemaal in de Schijf van Vijf.

Er is een groot verschil tussen gember gebruiken als smaakmaker en gember gebruiken als medicijn. Over gember wordt veel beweerd. Een rondje Googlen geeft al snel een hoop resultaten, van het verlichten van menstruatiepijn tot dat gember kan helpen bij de behandeling van kanker, diabetes of reuma. Dit zou onder andere komen door bepaalde stoffen in gember met een anti-oxidatieve of ontstekingsremmende werking.

Maar kijk je naar het wetenschappelijke onderzoek dat gedaan is, dan zijn dit soort effecten niet aangetoond. Veel van het onderzoek dat is gedaan, is namelijk uitgevoerd in de reageerbuis of met proefdieren. Ook zijn de onderzoeken alleen gedaan met bepaalde stoffen in gember, gemberconcentraat of gemberolie, en dus niet met de hele gember. Dit soort onderzoeken kun je niet zomaar vertalen naar normaal gebruik van gember. Er is meer goed opgezet onderzoek bij mensen nodig om effecten van gember op gezondheid te kunnen aantonen.

Er is geen door de EFSA goedgekeurde claim over gember en gezondheid of gember en misselijkheid.
(bron: voedingscentrum)

Gember als supplement.

Net zoals bij elke kruidengeneesmiddel is de werking van gember het beste wanneer je het met grote regelmaat neemt. Over het algemeen kan ons lichaam kruiden en specerijen goed verwerken: het blijft niet lang in het lichaam. Ideaal is dus iedere dag, of twee maal daags. Dat is niet praktisch, in Nederland zijn we niet in de gewoonte om gember door ons ontbijt te doen. Bovendien zul je het zeer waarschijnlijk ook niet iedere dag in het avondeten verwerken. Om toch de voordelen te hebben, is een supplement een goede oplossing. Let erop dat je supplementen van goede kwaliteit neemt, zoals deze gember extract capsules van APB. Deze zijn in Nederland ontwikkeld en geproduceerd en bevatten geen vulmiddelen.

Waarom is kurkuma goed voor je?

Ook kurkuma is een krachtig poeder.

Kurkuma:

  • Kurkuma is een antioxidant, wat betekent dat het vrije radicalen kan bestrijden*
  • Draagt bij tot de instandhouding van sterke botten* en gewrichten*
  • Het ondersteunt de lever door vet af te breken*
  • Kurkuma helpt de ontstekingsreacties in het lichaam onder controle te houden*
  • Bevordert de eetlust*
  • Ondersteunt de bloedcirculatie en de hartfunctie*
  • Helpt het immuunsysteem*
  • Ondersteunt een gezonde huid*
* Gezondheidsclaim in afwachting van goedkeuring door de Europese Commissie

Waarom kurkuma als supplement.

Voor kurkuma geldt hetzelfde als voor gember: hoe vaker je het neemt, hoe beter het zijn werk kan doen in het lichaam. Realistisch gezien is elke dag kurkuma in het eten verwerken meestal niet haalbaar.

Daarnaast worden kurkuma capsules gemaakt met kurkuma extract (in tegenstelling tot kurkuma poeder). Het extract bevat een veel hoger percentage curcumine dan het poeder of de gedroogde wortel. Zoveel zelfs dat je meer dan 2000% meer curcuminoïden uit een capsule haalt dan uit hetzelfde gewicht aan kurkumapoeder. Het is veel geconcentreerder en daarmee effectiever.

De voordelen van gember en kurkuma in thee.

Thee gemaakt met gedroogde gember heeft een mildere smaak, maar alle gezondheidsvoordelen blijven overeind. Doordat de gedroogde vorm gebruikt wordt, is de concentratie werkzame stoffen groot. Het is ook mogelijk om gember thee te maken met verse gember of met vers gembersap (makkelijk!). Dan is het minder geconcentreerd en vrij pittig. Ook lekker, bijvoorbeeld in combinatie met honing. Gedroogde thee is milder van smaak én geconcentreerder als supplement.

Verse kurkuma thee vereist ongeveer een halve theelepel gemalen kurkuma per kopje. Om de gezondheidsvoordelen van de specerij te maximaliseren zou je tussen de twee tot vier kopjes kurkuma thee per dag moeten drinken. Dit komt omdat de curcumine in kurkuma niet gemakkelijk door ons lichaam wordt geabsorbeerd. Door een theezakje met kurkuma thee te gebruiken is het kurkuma gehalte geconcentreerder en is de thee makkelijker te bereiden. Gemakkelijk gezond!
Een combinatie van beide powerwortels is natuurlijk nog beter. Gember Citroen thee bio Taka Tumeric is lekker én goed voor je.

Wat hebben gember en kurkuma als overeenkomsten?

Beide specerijen worden al eeuwenlang gebruikt, over de hele wereld. Er wordt nog veel onderzoek gedaan naar de wetenschappelijke onderbouwing van al die gezondheidsvoordelen. Het kan dus zomaar zijn dat deze mooie lijstjes in de toekomst nog flink aangevuld worden. Zo wordt onderzoek gedaan naar een mogelijk ontstekingremmende werking van gember, zoals die bij kurkuma al is vastgesteld.* Beide zijn in elk geval ondersteunend voor ons immuunsysteem (hallo, griepseizoen!)*. Ook de normale werking van het hart wordt door deze twee wortels ondersteunt*. Verder vullen ze elkaar juist aan: waar de een botten en gewrichten ondersteunt (kurkuma)*, is de ander juist goed voor het maag- en darmsysteem* en kan het ondersteuning bieden bij reisziekte (gember)*.

* Dit zijn gezondheidsclaims die voorlopig goedgekeurd zijn door de Europese Commissie. Wetenschappelijk onderzoek wordt nog uitgevoerd.

Gember en kurkuma supplementen samen gebruiken.

Gember en kurkuma zijn dus vrij stevige gezondheidsboosters. Ze werken niet direct samen, maar hebben samen wel een mooie lijst aan gezondheidsvoordelen. Drink gember en kurkuma thee bijvoorbeeld 's ochtends (in plaats van koffie) voor een goede start van je dag. Ook is een proef gedaan met muizen waarbij werd gekeken of kurkuma slaapopwekkend werkt. Hiernaar moet nog verder wetenschappelijk onderzocht gedaan worden, maar kruidenthee zoals Gember Citroen thee Taka Tumeric bevat geen cafeïne. Het is daardoor prima geschikt voor 's avonds. Maak er een fijn ritueel van om je nacht in te luiden.